Hoe oefen je met Begrijpend Lezen?

De vraag ‘hoe oefen je met Begrijpend Lezen?’ is een veel gestelde onder ouders en leerkrachten van het basisonderwijs. Het is ook zeker een zeer terechte vraag want Begrijpend Lezen behoort tot de basis vaardigheden van het onderwijs. Begrijpend Lezen staat centraal in het ontwikkelen van het analytisch denkvermogen, want met Begrijpend Lezen kan een kind niet alleen goed lezen, maar ook argumenten en de argumentatie-structuren van anderen analyseren.

Naast het feit dat deze vaardigheid onmisbaar is voor de ontwikkeling van een kind, is het ook een belangrijke factor in het bepalen van het advies voor het niveau op de Middelbare school. Zo zal een kind dat goed is in Begrijpend Lezen snel hoger worden ingedeeld. Daarom vinden ouders het belangrijk om hun kinderen te assisteren in het ontwikkelen van deze vaardigheid. Hieronder geven wij een aantal tips hoe kinderen kunnen oefenen en deze vaardigheid verder kunnen ontwikkelen.

Lezen, lezen en lezen

Uit onderzoek blijkt duidelijk dat simpelweg veel lezen het meest bijdraagt aan het ontwikkelen van de vaardigheid Begrijpend Lezen. Kinderen die van jongs af aan voorgelezen worden en zelf gaan lezen scoren significant beter op de Cito toets in Begrijpend Lezen. Hier ligt de taak voor ouders om vroeg te beginnen met voorlezen en de kinderen aan te sporen zelf te lezen.

Mijn kind vindt lezen niet leuk

Dit antwoord wordt standaard gegeven op het advies om het kind aan te sporen te gaan lezen. Helaas zijn het vaak de ouders zelf die lezen niet leuk vinden, want kinderen op de jonge leeftijd van 4 tot 8 zijn zich niet bewust van de sociale ideeën rondom lezen: bijvoorbeeld dat lezen voor oude en saaie mensen. In deze periode moeten ouders juist leuke boeken voor hun kinderen uitzoeken en ze aansporen deze te lezen, alleen of samen. Op deze manier blijven kinderen lezen ook leuk vinden.

Wat vond je van het boek?

Toch is alleen passief lezen niet voldoende om de vaardigheid Begrijpend Lezen volledig te ontwikkelen. Het is namelijk belangrijk om het kind te stimuleren na te denken over wat hij of zij gelezen heeft. Dit hoeft zeker geen diepgaande analyse te zijn, maar kinderen moeten oefenen met te vertellen wat ze leuk vonden en wat niet. Wat begrepen ze wel en wat niet? Waar ging het boek eigenlijk over?

Durf te vragen

Kortom, het is de taak van ouders om vragen te stellen over de boeken die samen gelezen worden of door het kind alleen. Probeer het kind op speelse wijze te stimuleren om te vertellen over het boek. Wie was de hoofdpersoon? Wat was het onderwerp van het boek? Ging het over sport? Toveren? Make-up? In een andere vorm komen deze vragen namelijk terug in de toetsen over Begrijpend Lezen.

Het hebben van een mening

Tot slot is er een laatste tip om te oefenen met Begrijpend Lezen op een indirecte manier. Ouders moeten hun kinderen de mogelijkheid geven om meningen te vormen over van alles en nog wat. Dit kan een simpele mening zijn over de schooldag, de sporttraining of het nieuws van het Jeugdjournaal. Door de kinderen om een mening te vragen, worden zij gestimuleerd hun ervaringen te analyseren, structureren, beoordelen en te delen. Deze vier aspecten of stappen zijn essentieel voor het Begrijpend Lezen.

Oefenen met Cito toetsen

Tot zover hebben we gekeken naar dingen die ouders (en ook leerkrachten) kunnen doen om kinderen onbewust het Begrijpend Lezen te laten oefenen. Dit zijn trucjes die vanaf een jaar of 2 of 3 (voorlezen) al toegepast kunnen worden. Hoewel ouders de werking hiervan zelf niet meteen zullen merken, is de invloed overduidelijk bewezen met onderzoek. Wanneer het kind wat ouder wordt, zijn er natuurlijk ook meer directe mogelijkheden om te oefenen met Begrijpend Lezen.

Het maken van Cito toetsen

In de klas, maar ook thuis, kunnen er veel Cito toetsen geoefend worden. Deze zijn vaak door de school ingekocht, maar zijn ook te vinden op internet. Het oefenen met deze toetsjes werkt goed voor twee zaken. Allereerst oefent het kind met lezen en een analyse te vormen over de tekst. Ten tweede oefent het kind met het beantwoorden van vragen en dus het op papier krijgen van deze analyse.

Eigen toetsjes

De vragen van deze toetsjes zijn meestal redelijk hetzelfde. Wat is het onderwerp van deze tekst? Wat bedoelt de schrijver hier? Wanneer ouders en leerkrachten deze vragen een beetje kennen, dan kunnen zij deze vragen ook op onverwachte momenten aan de kinderen vragen wanneer zij een tekst lezen of iets zien. Wanneer het kind bijvoorbeeld naar het Jeugdjournaal kijkt, dan kan de ouder vragen na een bulletin: wat was het onderwerp? Wat bedoelde de verslaggever hier? Ook hier oefent het kind op speelse wijze.

Oefening baart kunst

Al met al is het duidelijk dat kinderen de vaardigheid alleen maar volledig ontwikkelen als ze blijven oefenen. We spreken hier gelukkig niet over zware wiskunde, maar over een vaardigheid die iedereen nodig heeft en overal toegepast kan worden. Door deze brede mogelijkheid tot toepassing, kan de vaardigheid ook overal makkelijk geoefend worden. Het is aan de ouders en leerkrachten om creatief te zijn in het aansporen van oefening van de vaardigheid. Met veel oefening wordt het kind een ster in het Begrijpend Lezen.

Het lukt echt niet

Wanneer de ouder of leerkracht veel werk stopt in het oefenen van de vaardigheid met het kind en het kind vrijwel geen progressie boekt, dan is het verstandig om snel met een expert om de tafel te gaan zitten. Hoe sneller een eventueel probleem zoals Dyslexie wordt gevonden, hoe meer het kind hiermee geholpen kan worden.